Седананинг шифобахшлиги

Седана бўйи 70 сантиметрга борадиган бир йиллик ўсимликдир.
Май-июн ойларида гуллайди, уруғлари июл-августда етилади. Седана меваси пишиб етилишига яқин қолганда ўриб олинади. Уни яхшилаб қуритиб, янчиб, уруғлари элакдан ўтказилади ва қуруқ жойларда сақланади. Уруғи таркибида оқсил, ёғлар, углеводлар, Б ва C витаминлари ҳамда бошқа фойдали моддалар бор.

Седана Шарқ халқлари табобатида қадимдан ишлатиб келинади. Абу Али ибн Сино седана билан айрим кўз касалликларини даволаган, шунингдек, ундан гижжа ҳайдовчи, газандалар заҳрини кесувчи ва кишини тинчлантирувчи омил сифатида ҳам фойдаланган. Седана меъда оғриқларида ҳам тавсия этилади. Халқ табобатида седана уруғлари асосида тайёрланган дамлама тиш оғриғини қолдиришда фойдали ҳисобланади.

Олимлардан Муҳйиддин ал-Арабий айтади: «Амалдорлардан бири жузом (мохов) касалига дучор бўлган эди. Табиблар унинг дардига чора юполмай, бу дардга даво йўқ, дейишди. Иймони мустаҳкам, суннатга комил ихлос қўйган бир киши Пайғамбар алайҳиссаломнинг «Седана барча дардларга шифодир», деган ҳадисларини далил ўлароқ келтириб,табибларпииг сўзларини инкор қилди. У седана ва асални қўшиб, дори тайёрлади ва беморни муолажа қила бошлади. Табиблар амалдорнинг тез шифо топганига ҳайратда қолишди».

Замонавий тиббиётда седананинг иммунитетни кўтариш хусусияти борлиги аниқланган. У гижжа, аёллардаги оғриқли ва анормал ҳайз цикли, нафас йўллари, бўйрак, жигар, асаб тизими, ошқозон ва кўз касалликлари, бош ва тиш оғриғини даволашда ишлатилади.